De waarheid over buurtinitiatieven en institutionele gaslighting

Rotterdam – Een muzikant en activiteitenbegeleider uit Crooswijk deelt zijn ervaringen met het opzetten van een buurtinitiatief. Wat begon als een poging om iets positiefs te doen voor de wijk, eindigde in frustratie, verdachtmaking en bureaucratische blokkades. Zijn verhaal legt een pijnlijke realiteit bloot over hoe bewoners met goede bedoelingen worden behandeld door instanties die juist geacht worden hen te ondersteunen.

🎸 Van passie naar initiatief

“Ik ben werkloos, maar ik ben geen stilzitter,” begint de Crooswijker. “Ik ben muzikant, ik heb een eigen lesprogramma ontwikkeld, en ik ben opgeleid als activiteitenbegeleider. Dus toen ik hoorde over een muzikale open sessie in de Nieuwe Branding aan de Isaac Hubertstraat, dacht ik: dit is mijn kans.”

De sessie werd georganiseerd door Bianca Salons, een bekende buurtbewoner. Haar doel was om anderen te stimuleren het initiatief over te nemen. “Ik hapte meteen. Ik wilde iets doen voor de wijk, voor de mensen. Muziek verbindt, en ik wilde dat inzetten.”

Bianca verwees hem door naar Anjana, een medewerker van Dock, de welzijnsorganisatie die het Huis van de Wijk beheert. “Ik belde haar, ze zei dat ze het zou uitzoeken. Daarna: stilte. Geen terugbelverzoek, geen contact. En toen ik haar probeerde te vinden, was ze nergens meer te bekennen.”

🧱 De muur van bureaucratie

Wat volgde was een reeks pogingen om alsnog het initiatief van de grond te krijgen. “Ik wilde niet opgeven. Dus ik ging langs bij Dock. Daar sprak ik met Shaima, een medewerker. Maar in plaats van te luisteren naar mijn idee, begon ze over mijn taalgebruik. Alsof dát het probleem was.”

Het gesprek liep vast. “Ik voelde me niet gehoord, niet serieus genomen. Ik trok me terug. En wat hoorde ik later? Dat Shaima en haar collega zijn overgeplaatst. En dat ik daar de schuld van kreeg. Alsof ik een soort saboteur ben.”

Volgens andere actieve wijkbewoners zou Anjana hem verantwoordelijk hebben gehouden voor de overplaatsing van haar collega’s. “Dat is bizar. Ik wilde alleen iets doen voor de wijk. Maar in plaats van steun kreeg ik verdachtmaking.”

🧠 De omkering van schuld

Wat hem het meest raakt, is hoe snel de rollen worden omgedraaid. “Je komt met een idee, je vraagt om ondersteuning, en als dat niet lukt en je klaagt, dan ben jij ineens het probleem. Dan ben jij ‘toxisch’. Terwijl de mensen die hun werk niet doen, gewoon blijven zitten.”

Hij noemt het een vorm van institutionele gaslighting. “Ze draaien de werkelijkheid om. Jij bent niet de bewoner met een initiatief, jij bent de ‘moeilijke klant’. En dat wordt dan ook nog eens vastgelegd in rapportages aan de gemeente.”

🏘️ Een poging in het Oude Noorden

Na de mislukte poging in Crooswijk probeerde hij het opnieuw in het Oude Noorden, bij de Agniesebuurt. “Ik sprak daar met een freelancer die betrokken is bij het ondersteunen van wijkinitiatieven. Hij krijgt per geklaarde klus betaald en werkt naast het gebouw van de Nico Adriaan Stichting.”

De freelancer vond het muziekidee interessant, maar stelde voor om het binnen de Nico Adriaan Stichting te doen vanwege de achtergrond van de initiatiefnemer. “Ik heb ervaring met die stichting, en ik wil juist iets doen voor andere doelgroepen. Bijvoorbeeld arme mensen, mensen die geen toegang hebben tot muzieklessen. Ik heb een eigen lesprogramma, ik wil dat delen.”

Er werd afgesproken om het een maand later te bespreken. “Maar die maand kwam, en ik hoorde niks. Geen uitnodiging, geen contact. Terwijl hij mijn adres heeft. Hij had me makkelijk kunnen vinden.”

🚪 Onverwachte confrontatie

Wat daarna gebeurde, was ronduit vreemd. “Drie dagen lang liep er een medewerker van de Nico Adriaan Stichting voor mijn deur heen en weer. Aan zijn houding te zien was hij op zoek naar iemand. Uiteindelijk bleek hij mij te zoeken, om te zeggen dat de sessieruimte klaar was en dat ik kon beginnen.”

Zijn reactie was fel. “Ik zei: je kan de kanker krijgen, NSB’er. Want ik had duidelijk aangegeven: juist niet via de Nico Adriaan Stichting. En dan toch dit soort acties? Dat is niet alleen respectloos, dat is manipulatief.”

🧪 Toxisch beleid

Volgens hem is dit geen incident, maar een patroon. “Wat ik heb meegemaakt is een lokale uitwerking van een nationaal beleid dat gebaseerd is op controle, beeldvorming en het afschuiven van verantwoordelijkheid. Denk aan die zin: ‘Ik heb hier geen actieve herinneringen aan.’ Dat is geen grap meer, dat is een symptoom.”

Hij ziet dezelfde houding terug in de wijk. “Mensen die fouten maken, nemen geen verantwoordelijkheid. Klachten worden genegeerd of omgedraaid. En wie zich uitspreekt, wordt verdacht gemaakt.”

🧍‍♂️ Vertrouwen in de straat

Wat hem opvalt, is dat het vertrouwen in officiële instanties laag is, maar dat bewoners elkaar nog wél vertrouwen. “Ik voel me veiliger bij de straatdealer dan bij sommige welzijnswerkers. En dat is geen romantisering van criminaliteit, dat is een harde realiteit. Die mensen zijn er, ze zijn aanspreekbaar, ze kennen de wijk.”

Hij noemt ook drugsverslaafden die niet verbonden zijn aan zorgorganisaties. “Die mensen zijn vaak eerlijker, directer, en minder bezig met beeldvorming. Ze zijn wie ze zijn. En dat is soms veiliger dan iemand die betaald wordt om te ‘helpen’ maar je ondertussen negeert of verdraait.”

🏗️ Verbouwing van Crooswijk

Over de verbouwing van het gebied tussen de Pleretstraat en Van Meekerenstraat is hij sceptisch. “Elke website, elk AI-chat, elke flyer — het is hoogstwaarschijnlijk de volgende teleurstelling. Want zolang de mensen die het beleid uitvoeren zich blijven gedragen als toxische gatekeepers, verandert er niks.”

Hij gelooft niet dat jongeren zich meer betrokken voelen door een nieuw plein. “Dat is een natte droom van beleidsmakers. In werkelijkheid verzet de wijk zich tegen de instanties. Omdat die instanties niet luisteren, niet verbinden, maar controleren.”

📣 Een verhaal dat gehoord moet worden

Zijn verhaal is rauw, maar eerlijk. En het legt iets bloot wat veel Rotterdammers zullen herkennen: dat goede bedoelingen vaak stranden op een systeem dat liever controleert dan ondersteunt. En dat wie zich uitspreekt, niet geholpen maar verdacht wordt.